Ann en het Community Health Project

Zoals de meesten van jullie al weten, is Ann Soita een van de mensen die ik hier al vanaf 2009 ken (zie verslagen van voorgaande jaren)en is ze inmiddels ook een goede vriendin van me geworden.

In 2009 is Ann begonnen met de opleiding hier in Kwale. Ze was 2 jaar daarvoor afgestudeerd aan de middelbare school en had een jaar lang vergeefs gezocht naar een baantje in Nairobi. Toen ze hoorde over de school in Kwale en dat de opleiding grotendeels door westerse sponsoren zou worden betaald, is ze helemaal alleen de grote reis van haar dorp in het uiterste westen (op de grens met Oeganda) naar Kwale, ruim 1500 km, gaan maken.
Uiteraard was Marie onder de indruk van zoveel ondernemingslust, mocht ze blijven en werd ze mijn ‘sponsorstudente’.

Inmiddels is Ann niet alleen homeopaat, maar ook nog aan de universiteit van Mombasa afgestudeerd als Public Health Officer.
Sinds augustus 2017 is ze hier op school docent en daarnaast Project Officer van het EU Community Health Project in de provincie Kwale.
En dat doet ze uitstekend. Voor de studenten is ze een voorbeeld; ze hangen aan haar lippen als ze lesgeeft. En de EU vertegenwoordigers zijn onder de indruk als ze vol verve uitlegt wat ze doet en hoe het project hier wordt vorm gegeven.

Drie jaar geleden is de door Marie ingediende aanvraag voor EU subsidie door Brussel goedgekeurd. Vijf jaar lang worden er drie onderdelen ondersteund:

* De school wordt uitgebouwd tot een volwaardige HBO instelling.

* Daarnaast zullen er 15 onderzoeken worden gedaan, waaronder een onderzoek naar ringworm bij kinderen (hier een veel voorkomende huidziekte) en een onderzoek naar de behandeling van slecht horende kinderen. Ook wordt er onderzoek gedaan naar de redenen waarom Keniaanse vrouwen gedurende hun zwangerschap en voor de bevalling liever naar een “Traditional Birth Attendant” (TBA) i.p.v. naar het ziekenhuis gaan en de huidige mentale gezondheidszorg in Kwale County.

* Maar het Community Health Project is het grootste onderdeel; dit is het project waar Ann in praktijk de leiding over heeft.

In Kenia gaan al jaren vrijwilligers te voet alle dorpen af om in een schriftje maandelijks gegevens over alle huishoudens te noteren. Die gegevens worden door de overheid gebruikt om beleid uit te kunnen zetten o.a. op het gebied van gezondheid.

In de praktijk werkte dit systeem echter niet. Vrijwilligers waren niet gemotiveerd met als gevolg dat de gegevens totaal niet klopte. Mensen werden dubbel geteld of helemaal niet.
Samen met de overheid van de provincie Kwale ( ongeveer 730,000 inwoners en een oppervlakte van 8,270 km), heeft Marie een plan geschreven waardoor het systeem beter georganiseerd wordt.

In elk dorp van een bepaald gebied kiezen de dorpoudsten per 1000 huishoudens 10 of meer Community Health Volunteers. Soms zijn dat mensen met een medische of andere opleiding, maar vaker mensen met weinig opleiding.
Deze mensen moeten elke maand op bezoek bij 100 huishoudens in hun werkgebied. Ze verzamelen daar gegevens zoals de grootte van het gezin, kindersterfte, gezondheid van de gezinsleden, of men een WC in of buiten het huisje (vaak lemen hutjes) heeft etc.

Het grote verschil met de methode van voorgaande jaren is dat de vrijwilligers nu een opleiding krijgen en met geld van de EU beter toegerust zijn voor hun werk. Zo krijgen ze ieder een smartphone (om alle gegevens op te slaan), stevige fiets (zodat ze minder tijd kwijt zijn van huis naar huis) een T-shirt en identificatiebewijs. Ik heb met verschillende volunteers gesproken, sommige waren ook mijn tolk tijdens de mobiele klinieken, en allemaal waren ze heel trots op hun werk, nieuwe fiets en smartphone.

De vrijwilligers sturen hun gegevens nu digitaal direct door zodat ze centraal verwerkt worden. Elke maand komen alle volunteers naar een meeting met Ann om te rapporteren en hun fiets en smartphone te laten controleren. Ze krijgen als alles goed is bevonden een klein bedragje (bijna €20,-). De gegevens zijn daardoor veel betrouwbaarder geworden en de gezinnen kunnen nu veel beter begeleid worden naar een gezondere en meer hygiënische woonsituatie.

Zo wordt door hen bijvoorbeeld de vraag gesteld of een huishouden een WC (lees gat in de grond ) heeft ergens op het erf. 50% van alle huishoudens in Kenia doet zijn/haar behoefte nog gewoon in de bosjes achter het huis!

Ann leert de Community Health Volunteers (CHV’s) hoe ze de mensen kunnen leren met weinig geld en middelen een WC te bouwen: een flink gat in de grond graven, deze dichtmaken tot op een klein rond gat na. Om het gat cement zodat alles niet in de grond zakt. Vervolgens daar met blokken 3 muurtjes omheen bouwen en aan de voorkant een gordijn hangen met een stok aan de onderkant zodat die goed blijft hangen. Een dak is niet nodig. Simpel en hygiënisch, het aantal ziekten kan hierdoor drastisch worden teruggedrongen.

Ann reist wat af om de chiefs van de dorpen te overtuigen van het nut van dit alles, de CHV’s te werven en begeleiden tijdens de maandelijkse meetings en deze te vragen om patiënten te werven voor de maandelijkse mobiele klinieken waar de mensen door onze homeopaten en diëtisten worden geholpen, de eerste keer gratis en daarna voor €1, - per behandeling.

Een heel verhaal deze keer, maar wellicht voor jullie ook boeiend om te lezen hoe zoiets hier wordt opgezet. Wel een verschil met ons land waar ik in mijn werk bij de GGD gezien heb hoe dat allemaal al decennia lang digitaal en goed georganiseerd is en een hele afdeling epidemiologen hiermee dagelijks bezig is.


Hieronder nog aanvullende informatie die ik van Marie kreeg:

Kwale County is one of the poorest counties of Kenya, with a population of about 730,000 of which 75% lives below poverty (Kenya National Bureau of Statistics - Ministry Of Devolution & National Planning, 2015). Kwale has a disease burden that is much higher than the average for Kenya and ranks among the worst 5 counties for most health indicators: The Maternal Mortality Rate (MMR) is 650 per 100,000 live births in Kwale County (360 in Kenya) (Ministry of Health Government of Kenya, 2016); under five mortality is 118 per 1,000 (49.4 in Kenya) (W.H.O., 2017); and Neonatal and Infant Mortality rates are 44 and 71 respectively (22.2 and 36.5 for Kenya)(W.H.O., 2017) (W.H.O., 2017).

Access to health services among the residents of Kwale County is low due to various reasons. Even though most people live within five kilometres of the nearest health facility, access by road is quite difficult due to bad roads and scarce public transportation. Availability of drugs, diagnostic facilities, attitude of the healthcare providers, and cost of health care are other factors that affect access to health services in the county. Frequent shortages of essential medicines and commodities due to administrative, political, and practical challenges are a common trend in most facilities (County Government of Kwale, 2013)

The county has few skilled health personnel, further compounding the problem of health care. The few health staff are usually overburdened and are often reported to not have the best attitude towards their patients.
Due to these access issues, people in the county often only go to the health institutions when their disease conditions have significantly worsened, leading to poor health outcomes. The delay is sometimes compounded by people’s low confidence in the health system, making them seek the services of traditional healers or 'waganga' before going to the health facilities.

Malaria, pneumonia, skin diseases and hypertension are listed among the top causes of morbidity and mortality in Kwale County (Dustin, 2010). Safe and effective conventional therapies for example, anti-malarials and antibiotics are available to treat these conditions. The fact that these problems are prevalent in the county calls for a different approach in healthcare, one that encourages people to take appropriate action when facing health challenges. This can also be encouraged by improving health care options, including offering effective and affordable complementary and alternative medicine. Experiences from other countries have shown that the need to use first-line medicines can be reduced significantly by introducing complementary alternative medicine into the health care system (Park, 2013).